"Eefje bevalt staand, ik vang de baby op"

(al gepubliceerd op Kids & Kurken)

8.24u ik word gebeld door Eefje, ze verwacht haar 2^e kindje. Vannacht werd ze al eens wakker van slijmverlies. Sinds dat moment zijn de weeën ook wel begonnen. Eerst elke 8 minuten, maar het laatste uur komen ze ongeveer elke 5 minuten. Eefje heeft het allemaal niet heel precies bijgehouden, want hun dochter Vivian moest naar school en Eefje was er druk mee dat zij de deur uit kon, dat zou haar rust geven. Ze heeft geen gebroken vliezen en geen bloedverlies. Ik klets even met Eefje en vraag haar wat ze zou willen. Ze geeft aan dat ze het fijn zou vinden als ik even langs wil komen om te kijken waar ze staat en even een plan te maken. Eefje heeft aangegeven dat ze graag poliklinisch in het ziekenhuis wil bevallen en vraagt zich af wanneer het juiste moment is om te vertrekken. We spreken af dat ik met een half uur bij haar ben.

Om stipt 9.00 uur parkeer ik de auto bij Eefje en Carlo voor de deur. Eefje doet zelf open, is keurig in de kleren en haar haar en make-up zitten perfect. Ze ziet er niet direct uit als een barende vrouw. Nu zegt dat echter niet altijd iets, schijn kan soms echt bedriegen. We praten even over hoe Eefje zich voelt. Ze is erg blij dat haar bevalling is begonnen, de eerste keer beviel ze spontaan bij een termijn van 38 weken en 2 dagen, nu is ze 5 dagen over tijd. Voor haar gevoel duurt deze zwangerschap dus heel erg lang. Tijdens ons gesprekje heeft ze wel met regelmaat een lichte wee. Kan dit prima nog opvangen en de kramp houdt ook nog niet zo heel lang aan. Ik doe haar controles (bloeddruk, uitwendig onderzoek) en we luisteren naar het hartje van de baby. Alles is perfect, dus een mooie uitgangssituatie. Rond 9.30 uur doe ik een inwendig onderzoek en voel ik een heel rijpe baarmoedermond. (– Een ‘niet-rijpe’ baarmoedermond voelt stug aan en is een “tuit” van zo’n 4 cm lang. Als de baarmoedermond rijp is voelt het mooi zacht en week en is die “tuit” verdwenen of veel korter. –). Bij Eefje is de baarmoedermond geheel verstreken en voelt het heel soepel en week aan. Ze heeft 2 cm ontsluiting, een goed begin! Ze wil graag bevallen en hoopt dat het goed doorzet. Na overleg besluiten we dat ik haar zal strippen om het verloop van de bevalling te bespoedigen. (– Bij strippen maakt de verloskundige met haar vingers de vliezen los van de baarmoederwand. Het is een soort ‘loswoelen’. Hierbij komt het hormoon prostaglandine vrij en dit kan helpen de bevalling goed in gang te zetten. –) We maken de afspraak dat ik uiterlijk over 3 uur weer terug ben, op deze manier geven we haar lijf even goed de kans om door te zetten. In dit stadium zou ik natuurlijk prima kunnen blijven als de barende dat zou wensen, maar de ervaring leert dat het in dit stadium vaak ‘irritant’ is. De barende kan zich dan opgejaagd voelen en heeft het gevoel steeds ‘aandacht’ aan mij te moeten besteden. Daarom de bewuste keuze dat ik weer vertrek met belinstructies. Carlo besluit nog even aan het werk te gaan, hij werkt ten slotte op 8 minuten afstand van thuis. Eefje vindt het fijn dat ze even helemaal haar eigen gang kan gaan en belt Carlo wel naar huis als hij eerder dan de afgesproken tijd terug moet komen.

Ik hoor in de tussentijd niets van Eefje dus ik ben heel benieuwd wat ik ga aantreffen als ik om 12.30 uur weer bij ze voor de deur sta. Carlo doet de deur open. “Nou je hebt wel wat in gang gezet! Zegt hij lachend.” Ik loop door en zie dat Eefje op handen en knieën zit bij de en zo de weeën opvangt. Sinds het strippen ervaart Eefje de weeën flink heftiger, ze komen frequent om de 4 minuten en houden zeker 1 minuut aan.

Omdat ze de wens hebben om in het ziekenhuis te bevallen doen we opnieuw inwendig onderzoek. Op deze manier kan ik inschatten of het verantwoord is om naar het ziekenhuis te vertrekken. Bij het inwendig onderzoek voel ik dat ze mooi 5 cm ontsluiting heeft. Het voelt echt supergunstig, dus ik verwacht dat als de vliezen straks eenmaal gebroken zijn het weleens snel zou kunnen gaan. Dit is wel het juiste moment om naar het ziekenhuis te gaan, als we nog thuis zouden afwachten kan het zijn dat het we het ziekenhuis misschien niet meer redden. Alle tassen en spulletjes staan al klaar dus we kunnen de boel pakken en vertrekken. Ondertussen bel ik met het ziekenhuis om aan te kondigen dat we graag willen komen, er is plaats dus dat kan ook. Fijn! Op de verloskamer moet Eefje weer even haar draai vinden. Nadat ik haar heb geholpen met installeren laat ik haar en Carlo even met rust. Op deze manier hoop ik dat ze weer in haar bubbel komt zodat dit het proces weer kan bespoedigen.

Op gevoel duwt ze wat mee tijdens haar weeën, na een kwartiertje zie ik nog niets veranderen en kan ik uitwendig de baby nog niet zien. Dit is niet erg en kan natuurlijk goed, maar wat ik wel zeker wil weten is dat ze niet onwijs aan het persen is terwijl ze 8 of 9 cm ontsluiting heeft. Als je dat zou doen dan kan het zijn dat je door te vroeg persen de rand baarmoedermond die er dan nog zit doet opzwellen. Dan werk je dus alleen maar tegen. Ik leg dit kort uit aan Eefje en stel voor om even te checken of ze echt volledige ontsluiting heeft zodat we zeker weten dat ze volledig kan mee persen. Lijkt haar een goed plan en om 15.08 uur voel ik voorzichtig; volledige ontsluiting! Nog steeds kan ik voelen dat vliezen intact zijn, een flinke vochtblaas zit er voor het hoofdje van de baby.

Eefje is klaar met in bed liggen en wil er graag uit, ze ervaart veel pijn in haar rug. Ze komt naast het bed staan en leunt met haar handen/ellebogen op de bedrand. Ik kijk van opzij mee wat er gebeurt. Een wee later is er direct een stukje van het hoofdje van de baby zichtbaar. Een ‘segmentje’ noemen we dat. 15.15 uur breken spontaan de vliezen. Veel helder vruchtwater loopt af. Eefje staat op een matje naast het bed wat het meeste vruchtwater opvangt en absorbeert. Ondertussen ruimt de verpleegkundige het vruchtwater wat ernaast is gelopen op door even provisorisch te dweilen met een aantal doeken. Nog een wee later ‘staat het hoofdje’. (– Wanneer het hoofdje tot net boven de wenkbrauwen is geboren, de grootste omtrek van het hoofdje rekt dan de vulva en bekkenbodem op. Ook wel ‘ring of fire’ genoemd omdat het een pijnlijk brandend gevoel geeft voor de vrouw. –)

Terwijl Eefje nog steeds naast het bed staat wordt er om 15.20 uur een jongetje geboren. — Ik ben gewoon op de grond gaan zitten. Dit keer zat ik achter Eefje omdat zij over het bed heen hing. Ik had aan de voorkant de ruimte niet. Maar dat geeft niks! In welke houding de barende ook is, ik zoek mijn positie er wel bij. Juist in deze positie is het van belang dat ik er goed bij kan zodat ik het kindje kan aanpakken. —

Het jongetje heet Siem en doet het erg goed. Ik geef hem tussen de benen door aan Eefje. Dan help ik haar terug in bed terwijl ze Siem tegen haar borst houdt.

Met dit verhaal wil ik duidelijk maken dat je eigenlijk in elke positie kunt bevallen. Eefje had van tevoren gedacht dat ze, net als de vorige keer, liggend op bed wilde bevallen. Maar toen ze eenmaal weer in die positie lag voelde ze dat het niet comfortabel was en wilde ze dus juist uit bed. Een verticale houding; staand, op de baarkruk of op handen en knieën, heeft als groot voordeel dat de zwaartekracht meehelpt. Uiteraard moeten de medische omstandigheden; de gezondheid van de barende en de baby, de houding toelaten. Hier kun je meer lezen over houdingen tijdens de bevalling; folder bevalhoudingen.